Iedereen weet dat water drinken belangrijk is, maar pas als je te weinig drinkt, merk je hoe afhankelijk je lichaam ervan is. Uitdrogen gebeurt sneller dan je denkt. Op een warme dag, na een intensieve workout of als je ziek bent en veel vocht verliest, kan je lichaam al snel uit balans raken. En dat kan gevaarlijk zijn, want uitdrogen heeft meer invloed dan alleen wat dorst of een droge mond. Op deze pagina lees je meer over de gevolgen van dit probleem en wat je zorgverzekering kan vergoeden als het je overkomt.
Wat gebeurt er in je lichaam als je uitdroogt?
Je lichaam bestaat voor ongeveer zestig procent uit water. Dat vocht is nodig voor bijna alles! Het regelen van je lichaamstemperatuur, het transporteren van voedingsstoffen en het afvoeren van afvalstoffen. Zodra je te weinig vocht hebt, raakt dat systeem ontregeld. Bij lichte uitdroging merk je het aan signalen zoals hoofdpijn, vermoeidheid, een droge huid en donkere urine. Je concentratie daalt en je voelt je lusteloos. Maar als de uitdroging erger wordt, kunnen je organen letterlijk minder goed functioneren. Je bloed wordt stroperiger, waardoor je hart harder moet pompen. Je nieren kunnen minder goed afvalstoffen filteren en je lichaamstemperatuur stijgt sneller. In ernstige gevallen kan uitdrogen zelfs levensbedreigend zijn, vooral bij ouderen en kinderen.
Waarom uitdrogen bij ouderen extra gevaarlijk is
Bij ouderen is uitdrogen een veelvoorkomend en onderschat probleem. Naarmate we ouder worden, neemt het dorstgevoel af. Bovendien werken de nieren minder efficiënt en gebruiken veel ouderen medicijnen die het vochtgehalte beïnvloeden, zoals plastabletten. Daardoor merken ze vaak pas laat dat ze te weinig drinken. Het risico op flauwvallen, verwardheid of zelfs een ziekenhuisopname stijgt daardoor flink. Ook bij kinderen is uitdrogen gevaarlijk. Hun lichamen hebben relatief meer vocht nodig en verliezen het sneller, vooral bij koorts of diarree. Daarom is het bij jonge kinderen belangrijk om alert te zijn op signalen als een droge mond, weinig plas of een ingevallen fontanel bij baby’s.
De gevolgen van ernstige uitdroging
Ernstige uitdroging is geen kwestie van ‘even wat water drinken’. Het lichaam is dan zo uit balans dat medische hulp nodig is. Het verlies van vocht gaat vaak samen met verlies van belangrijke zouten, zoals natrium en kalium. Die zijn nodig voor spierfunctie, zenuwgeleiding en het handhaven van de bloeddruk. Zonder voldoende zouten kan iemand last krijgen van spierkrampen, hartritmestoornissen of bewustzijnsverlies. In het ziekenhuis wordt uitdrogen dan behandeld met een infuus om het vocht- en zoutniveau snel te herstellen. Het is dus echt geen onschuldig probleem. Uitdrogen kan leiden tot nierfalen, hartritmestoornissen of in extreme gevallen zelfs de dood.
Hoe kun je uitdrogen voorkomen?
Het klinkt simpel, genoeg drinken. Toch blijkt dat in de praktijk lastig. Veel mensen drinken pas als ze dorst hebben, maar dat is eigenlijk te laat. Dorst is namelijk een teken dat je lichaam al aan het uitdrogen is. Probeer verspreid over de dag te drinken, ook als je geen dorst hebt. Water is uiteraard de beste keuze, maar thee of water met een schijfje citroen zijn ook goed. Vermijd juist te veel koffie en alcohol, want die hebben een vochtafdrijvend effect waardoor je juist sneller uitdroogt. Bij warm weer, tijdens het sporten of bij ziekte (zoals diarree of koorts) heeft je lichaam extra vocht nodig. Het helpt om te letten op de kleur van je urine. Hoe donkerder, hoe meer je waarschijnlijk moet drinken.
Eten kan ook helpen bij het voorkomen van uitdrogen. Groenten en fruit zoals komkommer, tomaat, watermeloen en sinaasappel bevatten veel vocht. Zo krijg je ongemerkt wat extra water binnen zonder steeds te hoeven drinken.
Wat kun je doen als je al uitgedroogd bent?
Als je merkt dat je uitgedroogd bent, is het belangrijk om het vochttekort geleidelijk aan te vullen. Kleine slokjes water zijn beter dan in één keer een hele fles leegdrinken, omdat je lichaam het vocht dan beter kan opnemen. Bij milde uitdroging helpen ook drankjes met elektrolyten, zoals sportdranken of orale rehydratatieoplossingen uit de apotheek. Die bevatten niet alleen water, maar ook de zouten die je lichaam nodig heeft. Word je duizelig, ben je verward, heb je moeite met plassen of voel jij je extreem zwak? Dan kan het zijn dat je ernstige uitdroging hebt. In dat geval moet je medische hulp inschakelen. De huisarts of spoedeisende hulp kan bepalen of je een infuus nodig hebt.
Wat vergoedt je zorgverzekering bij uitdrogen?
Als uitdrogen zo ernstig is dat je naar de huisarts of het ziekenhuis moet, kan je zorgverzekering een deel van de kosten vergoeden. De basisverzekering dekt een consult bij de huisarts altijd. Als je medicijnen of een infuus krijgt, vallen die onder de dekking van de basisverzekering, maar vaak wel met verrekening van je eigen risico. Word je opgenomen in het ziekenhuis vanwege uitdrogen, bijvoorbeeld voor vochttoediening of observatie? Dan worden de kosten ook vergoed vanuit de basisverzekering. Heb je aanvullende zorgverzekeringen, dan kan het zijn dat bepaalde extra’s, zoals voedingsadvies of dieetbegeleiding na herstel, deels vergoed worden. Het is dus slim om even te checken wat jouw polis precies dekt.
Sommige mensen hebben baat bij advies van een diëtist, zeker als uitdrogen vaker voorkomt door ziekte of medicatie. Die kosten vallen soms onder aanvullende pakketten. Je kunt hierover altijd contact opnemen met je zorgverzekeraar om duidelijkheid te krijgen.
